Sonde JJ niệu quản là gì?

Sonde JJ niệu quản là một ống rỗng bằng nhựa dẻo hoặc silicon, được thiết kế đặc biệt cong 2 đầu để đặt vào niệu quản với nhiều kích cỡ và hình dạng khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng và tình trạng đường niệu của người bệnh.

Sonde JJ niệu quản có tác dụng gì?

CHỈ ĐỊNH
Trong các trường hợp tắc nghẽn niệu quản do nhiều nguyên nhân:
Sỏi nhỏ niệu quản gây cơn đau quặn thận điều trị nội khoa không có kết quả.
Hẹp niệu quản sau tạo hình niệu quản.
Hẹp niệu quản do u từ ngoài chèn ép vào: u sau phúc mạc…
Hẹp khúc niệu niệu quản – bể thận gây cơn đau quặn thận.
Vô niệu do sỏi niệu quản có khả năng đặt được sonde JJ.
K tiền liệt tuyến gây chít hẹp miệng niệu quản…
Sau những can thiệp ở thận – niệu quản:
Sau mổ tạo hình niệu quản
Sau nội soi niệu quản: tán sỏi nội soi …
Các thủ thuật cần có sonde niệu quản như:
Chụp bể thận ngược dòng.
Thu thập nước tiểu để phân tích tế bào học, nuôi cấy.
Thực hiện sinh thiết bằng bàn chải.
Các chỉ định khác:
Dự phòng tổn thương do xạ trị
Nhiễm trùng nặng nề hệ niệu sau bế tắc.
Giải phóng tắc niệu quản do gập góc khi đi qua các bó mạch hay niệu quản hình y trong thận đôi.
Rò niệu quản sau phẫu thuật.
Dự phòng sỏi di chuyển trước khi tán sỏi ngoài cơ thể.
Chèn ép niệu quản ở phụ nữ có thai.
Trong ghép thận.
Suy thận sau thận chưa hoặc không thể phẫu thuật.
CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Viêm bàng quang, tổn thương bàng quang do xạ trị.
Tắc nghẽn đường ra của bàng quang và tiểu không kiểm soát là chống chỉ định tương đối nếu không được điều trị.
Bàng quang co thắt.
Thận mủ và tiểu máu đại thể nên trì hoãn.
Thận ứ nước độ III là chống chỉ định tương đối (nên làm trong môi trường có thể mổ cấp cứu và có kháng sinh dự phòng trước đó)

Sonde JJ niệu quản dùng như thế nào?

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
Đặt máy soi bàng quang qua niệu đạo: khảo sát bàng quang và các lỗ niệu quản, khảo sát tình trạng phun nước tiểu của lỗ niệu quản.
Đưa sonde JJ niệu quản có guide wire dẫn đường vào kênh thủ thuật (operator chanel), dùng cần nâng để hướng dẫn catheter vào ngay miệng niệu quản, cho guide wire đi trước khi vào miệng niệu quản để tránh xây xát lỗ niệu quản và đi lạc đường.
Dưới hướng dẫn của C- arm luồn giude wire vượt qua chỗ tắc đưa vào bể thận, giữ cố định guide wire, trượt catheter theo guide wire, dưới hướng dẫn của C- arm canh đầu dưới sonde JJ là cổ bàng quang, rút guide trả lại độ cong cho sonde JJ niệu quản.
Kiểm tra lại 2 đầu ống sonde đúng vị trí trước khi ngừng thủ thuật.
LƯU Ý MỘT SỐ BẤT TIỆN KHI ĐẶT SONDE JJ
Không thể báo trước được các tác dụng phụ của việc đặt sonde JJ sẽ xảy ra trên từng người bệnh. Một số người không có biểu hiện gì. Số khác lại gặp một số vấn đề như mô tả ở dưới. Các tác dụng phụ này có thể chỉ tồn tại trong vài ngày hoặc vài tuần đầu tiên sau khi đặt sonde. Một số bệnh nhân khác lại cho biết các triệu chứng này kéo dài trong suốt thời gian sonde hiện diện trong cơ thể họ.

Sonde JJ niệu quản có thể gây tiểu máu ở nhiều thời điểm khác nhau. Thông thường, vận động thể lực khiến sonde di chuyển cọ xát vào thành niệu quản và nước tiểu có thể có máu.
Người bệnh cảm thấy đau tức ở vùng hông lưng, vùng bàng quang, vùng bẹn, dương vật ở nam hoặc niệu đạo ở nữ, đôi khi đau lan xuống hai tinh hoàn. Đau và khó chịu có thể rõ rệt khi bị tăng áp lực trong bàng quang như sau các hoạt động thể lực hoặc khi đi tiểu.
Sonde có thể gây kích thích bàng quang và khiến bệnh nhân phải đi tiểu thường xuyên hơn, có thể phải thức dậy ban đêm để đi tiểu. Các triệu chứng này sẽ được cải thiện sau khi dùng thuốc. Sonde hiếm khi gây són tiểu ở phụ nữ.
Sonde JJ niệu quản được lấy ra bằng ống nội soi bàng quang sau khi gây tê tại chỗ hoặc gây mê toàn thân. Một ống nội soi đặc biệt được đưa vào bàng quang qua niệu đạo. Bác sĩ sẽ đánh giá và dùng pince gắp và rút ra.
THEO DÕI VÀ XỬ LÝ SỐC
Theo dõi: tùy theo tình trạng bệnh lý và chỉ định đặt sonde và thời gian đặt ng dài hay ngắn: đi với các thủ thuật trên niệu quản như: tán sỏi ngoài cơ thể, tán sỏi trong cơ thể, cơn đau quặn thận điều trị nội khoa không kết quả thời gian thường ngắn: 2- 4 tuần, đi với các trường hợp bệnh lý mạn tính, điều trị thủng hay rò niệu quản, dự phòng xạ trị khối u ác tính vùng chậu thời gian đặt sonde kéo dài hơn sau 3 tháng.
Tai biến biến chứng:
Các triệu chứng thường gặp sau đặt sonde có thể gặp: cảm giác cộm, tiểu gấp, tiểu nhiều lần, tiều máu, dị ứng với ống sonde.
Nhiễm trùng do không ảm bảo vô khuẩn trong quá trình làm thủ thuật.
Thủng niệu quản.
Gập góc hay gãy ống sonde.
Bám cặn sỏi vào ống sonde gây tắc.

Sonde JJ niệu quản có những loại gì trên thị trường?

Hiện nay trên thị trường có các loại Sonde JJ niệu quản phổ biến sau:
Kích cỡ dao động từ 4Fr đến 8Fr
Dài: 15cm đến 28cm
1. Sonde JJ thường
Chất liệu: Nhựa dẻo/silicone y tế hoặc phủ Hydrophilic
Bộ bao gồm: Sonde JJ và que đẩy
2. Bộ Sonde JJ
Chất liệu: Nhựa dẻo/silicone y tế hoặc phủ Hydrophilic
Bộ bao gồm: Sonde JJ, que đẩy, kẹp, guidewire

Sonde JJ niệu quản để được bao lâu?

Thông thường thông JJ được đặt trong niệu quản trong khoảng thời gian:
1 tháng – 3 tháng (ống thông bằng nhựa dẻo)
3 tháng – 12 tháng (ống thông bằng Silicon)
Người bệnh cần tái khám đúng hẹn để bác sĩ khám và rút thông JJ.
Nguy cơ xảy ra khi thông JJ để quá lâu:
Tạo sỏi xung quanh ống thông hoặc dọc theo thân ống thông JJ.
Nhiễm trùng
Tắc niệu quản
Suy thận